Kleine menschen hebben altijd gelijk.

De Kronkel van 30 december 1946.

"Is die man van mij misschien bij jullie?"

De Kronkel van 23 december.

"Zo zijn die lui."

De Kronkel van 20 december 1946.

"De nacht was ijzig en het tramhuisje hielp niet erg."

De Kronkel van 18 december.

"Met schoone blousjes aan en water op de kuifjes."

De Kronkel van 16 december 1946.

"Er ontstond een paniek of het dak instortte."

De Kronkel van 13 december 1946.

"Zonder knevel vind ik acteeren niet interesssant."

De Kronkel van 12 december 1946.

"Een stakker met een valen dop op."

De Kronkel van 11 december 1946. Kan iemand mij vertellen wanneer die anecdote van het tapijthappen van deze meneer begonnen is?

"Ik zag een doodelijk verschrikt vrouwengezicht achter den deur."

De Kronkel van 20 december. Binnenkort ga ik iedere Kronkel plaatsen op de datum waarop het 72 jaar geleden verscheen. Nog even inlopen.

Die hele winkel kon hem niet veel bommen, geloof ik.

De Kronkel van 9 december.

"Dat is een heel gezoek, meneer."

De Kronkel van 7 december.

"Denk je soms dat we een blafplaat op de phonograaf hebben?"

De Kronkel van 5 december.

Het was geen gevaarlijke kwetsuur, maar het bloedde verschrikkelijk.

Een extra lange Sinterklaas-Kronkel van 4 december.

Zes Sinterklazen, tot hun essentie herleid.

De Kronkel van 2 december 1946.

"Ik heb er nog een eervolle vermelding van gehad van den Spookbond."

De Kronkel van 19 november 1946.

"Ik was een beetje bij de N.S.B.-beweging, begrijpt u wel?"

De Kronkel van 27 november 1946.

Zwarte Piet is radeloos en overweegt ernstig zijn functie neer te smijten.

De Krinkel van 26 november 1946.

Had hij niet in mijn gang gelegen - ik zou geweigerd hebben met hem te ontbijten.

De Kronkel van 25 november 1946.

"Ga je wèg, gluiperd!"

De Kronkel van 21 november 1946

Een oorlogsherinnering met een sneehoed op.

De Kronkel van 18 november 1946.

"Maar toen ik voor de spiegel stond, sloeg bange twijfel een wak in mijn vreugd."

Zestien november 1946.

"Neen man. Dat is zo'n koude plas."

Veertien november 1946.

"Hupsa, daar zit-ie."

De Kronkel van 11 november 1946. Een van de eerste pure Kronkels, wat mij betreft.

"Het zal wel van je vrouw wezen..."

De Kronkel van 8 november 1946.

"Ja, ik zal daar gèk wezen."

De column van Kronkel van 11 november 1946.

"Zoo ziet u dat het waarlijk niet zinloos is mij te schrijven."

De Kronkel van 4 november 1946.

"Blazen, mijn jongen, net als bij de koffie."

De tweede Kronkel in het Delpher-archief verscheen op 1 november 1946. De zinssnede over de echte Amsterdammers doet vermoeden dat de schrijver dezes al enige tijd zijn stukjes maakt.

"Als kind sta je voor niks."

Welkom iedereen op mijn nieuwe blog!

Ik heb al tien jaar lang een blog over Amerikaanse krantenstrips. Je kunt hem hier vast wel ergens vinden onder een of andere link. En anders zet ik die nog wel op.

Bij het maken van The Fabulous Fifties (de naam van mijn Engelstalige stripblog) moet ik hele veel door oude kranten en tijdschriften bladeren. Sommige daarvan komen uit mijn eigen verzameling, andere scharrel ik bij elkaar van diverse internetsites. Daar komen steeds meer sites bij, omdat er steeds meer oud papier wordt ingescanned en voor de eeuwigheid bewaard.

Zo ook in Nederland. Een aantal jaren kwam er de Delpher site, waarop diverse Nederlandse kranten van de vorige eeuw te raadplegen zijn. Als ik het goed begrepen heb, komen daar nog steeds kranten bij. Het is een bibliotheek op je eigen laptop.

Al zoekend naar oude Amerikaanse en Nederlandse strip, zag ik dat Het Parool ook online was. Ik besloot eens te gaan kijken of er Kronkels op te vinden waren, de beroemde columns van Simon Carmiggelt, die in de tweede helft van de vorige eeuw bij iedereen bekend waren. Niet in de laatste plaats door de korte filmpjes die door de VARA gemaakt werden, waarin hij ze zelf met zijn gortdroge stem voorlas. Carmiggelt's kleine observaties van gewone mensen waren oerkomisch en zijn taalgebruik was om je vingers bij af te likken. Veel van zijn papieren sketches kwamen uiteindelijk in het repertoire van cabaretiers als Wim Sonneveld, nog zo'n naam van vroeger.

Zodra ik zag dat ik via Delpher niet alleen de leukste Kronkels op kon zoeken, maar ze zelfs vanaf de eerste stuk voor stuk kon lezen, kwam bij mij het idee naam boven dat daar een mooie blog in zou kunnen zitten. Iedere dag een Kronkel - of als we straks zijn ingelopen - een paar keer per week, allemaal precies gepubliceerd op de datum van toen. Maar dan 72 jaar later.

Ik doe dat in eerste instantie voor mezelf. Ik ben schrijver en maak zelf een keer per kwartaal een column voor het tijdschrift VertrekNL. En natuurlijk voor al die mensen die Carmiggelt nog van vroeger kennen. Maar ook voor iedereen die met taal bezig is en weer eens wil zien wat een prachtige dingen mogelijk zijn in het Nederlands - en hoe komisch die taal kan zijn als je haar op de juiste manier gebruikt.

Vandaar dat we vandaag beginnen met de oudste Kronkel-column die ik kon vinden op Delpher. Zo oud, dat er zelfs nog een titel boven stond, namelijk 'Luister eens'. Die titel was binnen een maand verdwenen, maar de ondertekening Kronkel zou nog jaren lang blijven. HIj stond in de krant op 25 oktober 1946.